هشدارها و آموزه هایی برای طبیعت گردی - وبلاگ نشر

به گزارش وبلاگ نشر، اسماعیل کهرم: برای اروپایی ها قاره آفریقا یک قاره اسرارآمیز و پر از معماست. برخلاف قاره سبز (اروپا)، آفریقا دارای خشک ترین صحاری و وسیع ترین جنگل ها، مرتفع ترین قله ها و زیباترین دشت هاست.

آفریقا دارای نقاطی است که تا به امروز کشف نشده به جای مانده اند و لذا هر ساله تعداد کسانی که به این قاره معماگونه روی می آورند در حال افزایش است. کرونا تا حدودی این شهوت دیدار را کاهش داد ولی خیلی زود این میل شدید باز خواهد گشت. خیلی زود.

مجلاتی که سفر به قاره سیاه را تبلیغ می کنند بیش از سایر نقاط دنیا خریدار و خواننده دارند. خانواده چارلز، مشتمل بر آقا و خانم چارلز و سه فرزند آنها 7 تا 11 ساله، در گرما و راحت اتاق خواب آنها، ساعت ها رویای رفتن به شمال آفریقا را در فکر می پروراندند.

بچه ها، حتی خواب صحراهای بی انتهای آفریقا را می تماشاد و این خواب ها را برای یکدیگر تعریف می کردند. بعدها که بنده تدارک تماشا این خانواده را برای شروع سفر دیدم، حس کردم که بسکمک از نکات نادیده انگاشته شده بودند.

کاملا غریبه با واقعیت!در تلویزیون خودمان، در ماه رمضان داستان هایی از وقایع دردناک تعریف می گردد که در یکی از آنها چند دوست به بیابان زدند و در یک پیچ اشتباهی سر زندگی خود ریسک کردند و باختند. این فیلم را با دوستی تماشا می کردیم و از همان ابتدا من شروع به شمارش خطا یا اشتباهات این جوانان کردم تا جایی که خطاهای آنها بیش از تصمیم های بجای آنان بود. این یک نقطه غیرقابل بازگشت است .

خانم خانه در انگلستان از این به بعد خاطرات خود را روز به روز نوشته . او می گوید روز جمعه پرواز کردند. روز شنبه صبح اتومبیل کرایه کردند. بچه ها هیجان زده بی تابی می کردند و با هر دست انداز آواز سر می دادند. خنده، شادی و نشاط .

لذت از لحظات و لذت از حضور خانواده. در دل بیابان و 200 کیلومتری شهر بعدی، اتومبیل آنها پت پت کرد و ایستاد. غروب نزدیک بود . تا 2 ساعت قبل گرما بیداد می کرد و مرتب آب می خوردیم اکنون با نزدیک شدن غروب، هوا به سردی گرایش داشت. این خصلت دوگانه کویر است.

یا سرد سرد یا گرم گرم. انسان همیشه در آرزوی 12 ساعت قبل یا بعد است. این خصلت کویر است . ما فقط به هوای گرم کویر اعتماد کرده بودیم و لباس گرم نیاوردیم! آب هم به اندازه کافی برنداشتیم و آن هم ته کشید.

آب رادیاتور ماشین را کشیدیم و خوردیم. یک ماشین از این جاده پرت رد نمی شد. تشنگی روی آورد. بد جوری! لباس زیر بچه ها را برداشتم . از آن یک صافی (فیلتر) درست کردم. ادرار بچه ها را روی آن ریختم و به خورد بچه ها دادم.

نگذاشتم آنها متوجه شوند. با بی رغبتی خوردند و خوابیدند. اخیرا بنا بر گزارش مطبوعات حدود 30 نفر از کویرنوردان در منطقه بیارجمند در یک تالاب گل گیر شدند و زحمات آنان در بیرون کشیدن ماشین های آف رود بی ثمر ماند تا آنکه آنها با تماس با سازمان های نجات، آنان را در جریان گذاشتند و با کمک نیروهای محلی مردمی، همه 30 کویرنورد به سلامت به خانه و کاشانه بازگشتند.

به نظر می رسد که متاسفانه اهمال هایی نظیر این موجب گم شدن هموطنان در منطقه ها گوناگون به خصوص در بیابان ها شده باشد. بعد از بیابان ها، کوهستان ها، به خصوص در فصل زمستان، در مقام دوم است.

به خاطر برف گیر شدن ارتفاعات، این نقاط به خصوص برای تازه کارها و کوهنوردان ناشی بسیار خطرناک است. به علت شرایط یخبندان متاسفانه، اجساد کوهنوردان بسکمک در یخچال های عمیق کوهستان ها برای ابد آرام گرفته، تا با ذوب شدن یخ ها باز هم به دنیا بازگردند!

هر چند سالی یک جنازه یخ زده که متعلق به صدها یا هزاران سال قبل است، چهره می نمایاند و مرد یخی یکی از آنهاست که با لباس کامل یافت شده و نیز در اروپا یک مرد با لباس کامل در یخ های آلپ از یخ بیرون آمده است و طبعا مطالعات کامل روی آن اجرا شده مانند نژاد، چهره بازسازی شده و حتی غذای آخر که میل کرده!

کسانی که در طبیعت کار می کنند مانند زمین شناسان، کارکنان محیط زیست، جغرافیدانان، کوهنوردان و... در معرض خطراتی هستند که طبیعت سر آنها قرار می دهد و آنان باید مواظب جان خود و اطرافیان خود باشند.

بنده در طول فعالیت 50ساله در طبیعت ایران و سایر نقاط دنیا مسائلی را شاهد بوده ام که به من درس هایی داده که فکر می کنم برای آنان که با طبیعت سروکار دارند، می تواند مفید باشد. بنده این درس ها را خود دریافت کرده ام، خطر کرده ام یا از بلاهایی که بر سر همکاران و دوستانم آمده آموخته ام.

معمولا تصمیم های بزرگ برای عزیمت و اقامت در بیابان و دل طبیعت در اتاق گرم و نرم منزل خودتان گرفته می گردد، در این فضا همه چیز ساده و آسان به نظر می آید. در چنین شرایطی بهتر است یک نفر که به محیط رفته و آن را تجربه کرده در مرحله تصمیم گیری، حضور داشته باشد.

فقط در این صورت می توان به اهداف واقع بینانه نگریست. مثلا فقط یک نفر که یک تپه را صعود کرده می تواند به ما بگوید که چه مدت طول می کشد، تا یک قله هزار متری را فتح کرد یا یک مسافت یک کیلومتری را دوید؟ با نگاه کردن به نقشه نمی توان به صعوبت کار پی برد.

لباس مناسب توان شما را در مقابل عوامل طبیعی مانند سرما، گرما، خشکی، رطوبت افزایش می دهد. کفش مناسب شما را در مقابل رطوبت و سرما محافظت می کند .

گاه اختلاف درجه حرارت در شب و روز، در برخی منطقه ها مانند کویر تا حدود 50 درجه می رسد و نیز در فصول مختلف این اختلاف بیشتر هم می گردد.

برداشتن چند لباس گرم، گاه زندگی بخش است و نیز کلاه پوستی و گرم در مقابل سرمای کویری و کوهستان سر شما را حفظ می کند. کفش شما یک محل گرم و مرطوب (محل مناسب خزندگان و حشرات است) کفش ها را حتما داخل چادر ببرید و قبل از پوشیدن، حتما تکان دهید و به زمین بزنید تا حشرات و عقرب از آن بیرون بریزد. عقرب جرار می کشد!

یک مسوول که دیگران از او حرف شنوی دارند انتخاب کنید و او برای لباس افراد تیم، یک استاندارد معین معین کند. اگر یک نفر بر اثر مثلا نداشتن کفش مناسب از راه بیفتد همه تیم بازخواهد ایستاد.

قبل از شروع حرکت، نام، معینات و تعداد همه اعضا باید معین گردد و نزد مربی باقی بماند. این لیست باید روزی چند بار چک گردد و در هر مرحله، حضور و غیاب انجام گردد که اگر در یک مرحله یکی از اعضا غایب شد بلافاصله معین گردد.

کلیه افراد گروه، راستا، تاریخ حضور در نقاط مختلف طول راستا و بالاخره زمان رد شدن از نقاط شناخته شده مانند پل های شناخته شده، روستاهای طول راستا، پناهگاه ها و غیره را به افراد خانواده خود و نیروی پلیس گزارش دهند.

به یاد جوان امریکایی بیفتیم که در یک گودال سقوط کرد و دستش بین یک سنگ و دیوار گودال گیر کرد و پنج روز اسیر در این گودال بود. اگر خانواده و دوستانش راستا او را می دانستند به سراغش می رفتند. او دستش را برید و جانش را نجات داد. هالیوود فیلم این واقعه را ساخت.

در بین افراد گروه باید دو یا سه نفر لباس های کاملا معین بپوشند با رنگ های درخشان، زرد، سبز، آبی، راه راه که از طریق هلیکوپتر از ارتفاع به راحتی دیده گردد.

در منطقه های که جانوران خطرناک مانند خرس و گرگ حضور دارند، باید یک یا دو نفر که جواز حمل اسلحه دارند، حضور داشته باشند. در منطقه ها متراکم جنگلی ممکن است گروه ها مورد هجوم جانوران گوناگون قرار گیرند.

تصور کنید که آرامش جانوران وحشی با حضور شما و دوستان شما به هم می خورد و خود را در معرض خطر می بینند و ممکن است حمله کنند. سازمان حفاظت محیط زیست لیست جانوران خطرناک منطقه را به شما می دهد.

گروه های بیش از 8 تا 10 نفر که به منطقه ها خاص مانند کوه، تالاب یا جنگل و غارها می فرایند حتما کارشناسانی که این اکوسیستم ها را خوب می شناسند در گروه حضور داشته باشند.

چندی پیش چند نفر در چاه هایی که در غارها وجود داشتند برای همیشه مدفون شدند! هر کدام از این اکوسیستم ها خصوصیاتی دارند که شناسایی آنها برای گردشگران الزامی است.

در گرم ترین هوا و منطقه ها، لباس گرم با خود ببرید. روی ثبات هوا نمی گردد حساب کرد. در کوتاه ترین مدت همه چیز عوض می گردد. شما باید برای هر تغییری آماده باشید.

اگر امکان استفاده از خدمات یک پزشک در سفرها میسر نباشد لااقل کسی که کمی راجع به مسائل پزشکی آشنا باشد کمک شایانی به سلامت افراد می کند. اکنون انواع داروها برای عوارض گوناگون وجود دارد. با توجه به شرایط سلامت افراد گروه باید این گونه داروها نزد مسوول بهداشت گروه باشد.

در طبیعت، به هیچ وجه ریسک نکنید. اگر معمولا از یک جوی آب با عرض یک متر، به راحتی پرش می کنید، در طبیعت اصلا نباید این کار را انجام دهید اگر پای شما رگ به رگ گردد یا مچ پای شما در برود یا بشکند، سلامت شما به شدت به مخاطره می افتد.

هیچ وقت، به مکان هایی نروید که نتوانید با دوستان، خانواده، پلیس یا... تماس بگیرید. همیشه با دیگران (به انتخاب خودتان) تماس داشته باشید. امکان تماس با دیگران تفاوت مرگ است با زندگی.

در منطقه های که مانند جزایر خلیج فارس در تابستان، اندازه زیادی عرق می کنید باید قرص نمک با خود ببرید. بنده با یک همکار انگلیسی در جزیره لاوان در خلیج فارس بودیم.

طبعا تمام مدت تعرق شدید موجب از دست دادن اندازه زیادی نمک از بدن می گردد. دیده بودم که در شمال ایران عزیزمان از یابوها برای بالا بردن بار استفاده می کردند. تمام بدن آنها خیس بود. مع الوصف در سر پیچ جاده سنگ های نمک گذاشته بودند و یابوها به این سنگ ها زبان می زدند تا جایگزین نمک های از دست رفته در نتیجه تعرق زیاد گردد.

ما هم در جزیره لاوان دچار کمبود املاح شدیم . سرگیجه، عدم تعادل، نقص بینایی و بی حالی مفرط. راه چاره؟ قرص نمک را در آب حل کرده، مثل عسل میل کنید. ده دقیقه بعد، همه چیز به حالت عادی بازمی گردد.